Karbon fiyatlandırması nedir? Karbon kredileri nedir ve nasıl çalışır? Karbon kredileri kirlilik ve iklim değişikliğiyle mücadelede iyi bir yöntem midir? Karbon kredisi sistemi halihazırda çalışıyor mu? Karbon kredileri yalnızca işletmelere mi yöneliktir yoksa bireyler de araca katılabilir mi? Karbon kredileri hakkında her şeyi öğrenelim.
Karbon Fiyatlandırması Nedir? Karbon Fiyatı Tanımı
Paris Anlaşması’nın hedefine ulaşmak için… ölçeğe ulaşmamız gerekiyor. Politikaları doğru yapmadığımız sürece kritik yatırımların hiçbiri mümkün olmayacak. Bu, fosil yakıt sübvansiyonlarının kaldırılması, karbon fiyatlandırmasının getirilmesi, enerji verimliliği standartlarının artırılması ve en düşük maliyetli yenilenebilir enerji için açık artırmaların uygulanması gibi değişim için teşvikler yaratmak anlamına geliyor.
Dünya Bankası Başkanı Jim Yong Kim’in 2017 yılında da belirttiği gibi karbon fiyatlandırması, Paris Anlaşması’nın yerine getirilmesine katkıda bulunmada önemli rol oynayacak politikalardan biridir. Karbon fiyatı, çevreyi kirleten işletmelere, CO2 ve diğer sera gazı yayan zararlı faaliyetlerini azaltmaları ve sonunda durdurmaları yönünde ekonomik bir sinyal verir. Bu şekilde karbon fiyatlandırması, yeni, daha yeşil, daha verimli, düşük karbonlu teknolojilerin gelişimini teşvik etmeyi amaçlamaktadır.
Kyoto ve Karbon Fiyatlandırmasının Kökeni – Bu Fikir Nereden Geldi?
Yıl 1997 ve Japonya’nın Kyoto şehrinde, Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesi’nin (UNFCCC) toplantılarındayız. Burada dünya ülkeleri karbon kredilerinin CO2 ve diğer sera gazı emisyonlarını azaltmanın iyi bir yolu olduğu konusunda hemfikirdi. Daha sonra 2001 yılında Almanya’da aralarında Japonya, Avustralya, Kanada ve Fransa’nın da bulunduğu 191 ülke protokolü onayladı. Amerika Birleşik Devletleri bunu yapmadı. Protokol, diğer konuların yanı sıra 37 sanayileşmiş ülkenin ve AB’nin emisyonlarını azaltmasını zorunlu kılıyordu. İlk kez üst sınır ve ticaret sistemi ve karbon kredisi piyasası fikri masaya yatırıldı.
Ayrıca, Kyoto Protokolü Referans Kılavuzuna göre taraflar, başlangıçta kendilerine tahsis edilen miktara ekleme veya çıkarma yapabilirler. böylece diğer taraflarla Kyoto birimlerinin ticaretini yaparak taahhüt süresi boyunca izin verilen emisyon seviyelerini yükseltebilir veya azaltabilirler. Bu eklemeler ve çıkarmalar, Kyoto emisyon ticareti mekanizmaları, ortak uygulama veya temiz kalkınma mekanizması kapsamına alınmıştır. Bu mekanizmalar, tarafların kendi bölgeleri dışında daha düşük maliyetli emisyon azaltımlarından (daha sonra tartışacağımız karbon denkleştirmelerinden) yararlanmalarına olanak tanıyarak taahhütlerini yerine getirme konusunda esneklik sağladı.
Daha sonra 2015 yılında imzalanan Paris Anlaşması’nda 2020’den itibaren uygulanacak yeni politikalar dizisi tartışılmaya başlandı. Farklılıklardan biri, yalnızca gelişmiş ülkelerin değil, gelişmekte olan ülkelerin de azaltım hedefleri belirlemesidir. Hedeflerden biri karbon piyasalarının kapsamını genişletmek ve entegrasyonunu derinleştirmektir. Çünkü çeşitli ticaret planlarını küresel bir karbon piyasasına bağlamak muhtemelen fiyatları istikrara kavuşturacak ve sonuç olarak karbon emisyonlarını azaltmak için daha fazla seçenek yaratacaktır.
Karbonu Fiyatlandırmanın 2 Ana Yolu
Dünya Bankası’na göre karbon fiyatlandırmasının 2 ana temel taşı vardır: emisyon ticaret sistemleri (ETS) ve karbon vergileri. Üst sınır ve ticaret sistemi olarak da bilinen ilki, toplam karbon ve diğer sera gazı emisyon seviyelerini sınırlıyor. Emisyon üst sınırlarının her yıl giderek daha da azaltıldığı ve düşük emisyonlu işletmelerin harcamadıkları tahsisatları, izin verilenden daha fazla harcama yapanlara satabildiği bir sistem olarak çalışıyor. Bu, karbon piyasasının arz ve talebini yaratır.
Öte yandan, karbon vergileri, sera gazı emisyonları üzerinde bir vergi oranı oluşturduğundan, karbon üzerinde doğrudan bir fiyat belirlemektedir. Karbon vergileri ile emisyon üst sınırı ve ticaret sisteminin aksine, emisyon azaltımının sonucu önceden tanımlanmamıştır. Ayrıca, fosil yakıtların vergilendirilmesi veya fosil yakıt sübvansiyonlarının kaldırılması gibi karbonu fiyatlandırmanın başka dolaylı yolları da vardır. Güneş veya rüzgar enerjisiyle üretilen elektriğe ilişkin tarifelerin düşürüldüğü ticaret politikaları veya elektrik şebekesinin minimum temiz enerji payı ile bir karışım olması gereken yenilenebilir portföy standartları da karbon emisyonlarını azaltmanın alternatif yollarıdır. Ama yine karbon kredilerine odaklanalım.
Karbon Kredisi Nedir? Karbon Kredisinin Tanımı
Karbon kredisi, ölçülen miktarda sera gazı salma hakkını temsil eder. Karbon kredileri, onlara sahip olan işletmenin veya bireyin sera gazı (GHG) emisyonunu dengelediğine dair bir sertifika olarak çalışır.
Bu şekilde, karbon kredileri sistemi, sera gazı emisyonları ile ilgili sertifikalı azaltım miktarları arasında denge sağlayan bir telafi yöntemi olarak çalışmaktadır.
Bu nedenle karbon kredilerinin nihai amacı atmosfere sera gazı emisyonunu azaltmaktır. Başka bir deyişle, karbon kredileri, işletmelerin birbirlerinin kirletme haklarını satabildiği, genellikle emisyon üst sınırı ve ticareti piyasası olarak adlandırılan bir karbon piyasasında değiş tokuş edilir.
Karbon Kredisi Resmi Tanımı
Kurumsal Kredi Enstitüsü’ne göre, karbon kredisi bir Kredi sahibine bir ton karbondioksit veya eşdeğer başka bir sera gazı salma hakkı veren ticarete konu izin veya sertifika. Karbon kredilerinin oluşturulmasındaki temel amaç, küresel ısınmanın etkilerini azaltmak için endüstriyel faaliyetlerden kaynaklanan karbondioksit ve diğer sera gazı emisyonlarının azaltılmasıdır.
Merriam Webster da bunu tanımlıyor Karbon dioksit veya diğer sera gazı emisyonlarını belirli bir kotanın bir metrik ton altına indirmek için bir ülkeye, şirkete vb. verilen ticari bir kredi olarak.
Karbon Kredisinin Değeri Ne Kadar?
Karbon Fonu’na göre karbon kredisi, alınıp satılabilen, satılabilen veya kullanımdan kaldırılabilen bir metrik ton karbondioksit eşdeğerinin (farklı sera gazlarını ölçmek için bir birim olarak CO2 kullanılarak) sahipliğini temsil eden bir araçtır.
Bu şekilde, eğer bir işletme bir üst sınır ve ticaret sistemi tarafından düzenleniyorsa, emisyonlarını üst sınırın altında tutmayı başardığı takdirde karbon kredisi tahsis etme, ticaret yapma, satma veya tutma avantajına sahip olacaktır.
Öte yandan, eğer bir işletme kendisine tahsis edilen miktardan fazlasını kullanmışsa, uyum sağlamak için kredi satın alması veya bunun yerine ağır para cezaları ödemesi gerekecektir. Bu nedenle karbon kredileri, kirletici sera gazı emisyonlarındaki azalmanın ölçülmesine olanak tanıyan, ticareti yapılabilir bir varlığa dönüşmektedir.
Karbon Üst Sınırı ve Ticareti Piyasası – Nasıl Çalışır?
Karbon ticareti, salınabilecek sera gazı miktarına (CO2 biriminde) bir limit/tavan belirlemekten sorumlu hükümetler veya uluslararası kuruluşlar tarafından düzenlenmektedir. Bu nedenle işletmelere yıllık olarak salabilecekleri belirli miktarda karbon tahsis edilmektedir. Bu sınırı aşarlarsa karbon kredisi veya karbon denkleştirmesi satın almaları gerekiyor. Limiti aşmamaları halinde, kullanılmayan karbon kredilerini veya ihtiyacı olan işletmeleri satabilecekler.
Dünya Ekonomik Forumu’na göre, piyasadaki izinlerin sayısı sınırlıdır, çünkü toplam miktar, azaltma hedefini tutturmaya yönelik bir girişimdir. Ticaret aşamasının başlangıcında emisyon lisansları ya açık artırmayla satın alınabiliyor ya da işletmelere ücretsiz olarak tahsis edilebiliyor. Zaman geçtikçe mevcut lisansların sayısı azalıyor ve bu da katılımcı işletmeler üzerinde emisyonlarını azaltmaları ve daha temiz üretim alternatiflerine yatırım yapmaları yönünde baskı oluşturmaya katkıda bulunuyor. Amaç, uzun vadede inovasyon artarken yeni ve daha temiz teknolojilerin fiyatının düşmesidir.
Karbon Kredisi ile Karbon Dengelemesi Arasındaki Fark Nedir?
Tartıştığımız gibi karbon kredileri, bir şirketin karbon kredisinin tamamını boşa harcamaması durumunda elde edilen varlıklardır. Ancak bu ekstra miktarda karbon emisyonu, sera gazı emisyonlarını azaltmak için özel olarak tasarlanmış projelerle elde edilemiyor. Bunun yerine, bunlar bir şirketin faaliyetlerini daha verimli hale getirmek, daha az enerji harcamak, sürdürülebilir şekilde yönetilen ormanlardan elde edilen odunu kullanmak gibi eylemler yoluyla emisyonlarını azaltma çabalarının bir sonucudur… Aynı zamanda, karbon kredileri yalnızca özel tavanda alınıp satılmaktadır. -takas marketi.
Öte yandan karbon ofsetinde bir ton sera gazı da bulunsa da, emisyonları azaltmak amacıyla özel olarak ve doğrudan yaratılıyor. Karbon dengeleme girişimlerine örnek olarak ağaç dikme ve yeniden ağaçlandırma, metan azaltımını destekleyen projeler, güneş veya rüzgar enerjisi çiftlikleri inşa etme gösterilebilir… Bu girişimler ve projeler, üçüncü taraflarca, CO2 emisyonlarını önleme potansiyelleri açısından doğrulanır ve sertifikalandırıldıktan sonra bu denkleştirmeler, bireylerin de katılabileceği açık bir borsada işlem görmektedir. Bu şekilde, birisi çok sık uçuyor veya araba kullanıyorsa, bu insanlar karbon dengeleme kredileri satın alarak karbon ayak izlerini dengeleyebilirler; bu emisyonları azaltmanın iyi bir yoludur.
Bu şekilde, karbon kredileri, faaliyet gösterilen ülkeye yatırım yapmak yerine başka yerlerdeki emisyon azaltımları için ödeme yapmanın bir yolu olarak dengeleme kredileriyle birleştirilebilir. Bu sayede örneğin halihazırda en verimli teknolojiye sahip olan Amerikalı bir alüminyum üreticisi bunun yerine Afrika’da temiz bir kalkınma projesine yatırım yapmayı seçebilir. Bu, aynı fonların muhtemelen gelişmekte olan ülkelerde daha büyük miktarda karbonun ortaya çıkmasının önlenmesine yardımcı olacağı anlamına geliyor.
Dünya Çapında Karbon Fiyatlandırması
Dünya Bankası’na göre 2018’de 45 ulusal ve 25 yerel yönetim, karbona bir fiyat koymuş ya da koymak üzereydi. Bu, küresel sera gazı emisyonlarının ~%20’sine eşdeğer olan 11 gigaton CO2’ye ulaşacak. Bu, 2017’de kapsanan 8 GtCO2 (%15) emisyonuyla karşılaştırıldığında önemli bir artış. Peki bu artışı ne açıklıyor? Peki, Çin’in ulusal üst sınır ve ticaret sisteminden beklenen ilave kapsam.
Karbonun küresel fiyatı ise 1 ABD Doları/tCO2’den maksimum 139 ABD Doları/tCO2’ye kadar çıkıyor. Ve yine 2018’de, AB’nin ETS programının 4. aşamasına yönelik stratejisine uygun olarak, özellikle Avrupa Birliği Tahsisi (EUA) fiyatlarının 5 €/tCO2’den 13 €/tCO2’ye yükselmesi nedeniyle, 2017’ye kıyasla arttı. 2020’de başlıyor.
Hangi Ülkeler Karbon Kredisi Girişimleri Geliştiriyor?
Uluslararası Karbon Eylem Ortaklığı’na göre Çin, 2017 yılında ulusal emisyon ticareti planını (ETS) başlattı. Bu programın amacı, yeşil ve düşük karbonlu gelişmelere ulaşırken Çin’deki karbon emisyonlarını kademeli olarak azaltmaktır. Bu programın, toplamda 26.000 tonun üzerinde sera gazı emisyonuna sahip enerji sektöründeki yaklaşık 1.700 işletmeyi düzenlemesi bekleniyor. Tahminler, Çin sisteminin başlangıç aşamasında 3 milyar tondan fazla CO2e’yi kapsayacağı ve bu miktarın ulusal emisyonların yaklaşık %30’unu oluşturacağı yönünde.
UE Emisyon Ticaret Sistemi, AB ETS olarak anılır ve ilk kez 2005 yılında başlatılmıştır. Avrupa Komisyonu’na göre bu sistem, AB’nin iklim değişikliğiyle mücadele politikasının temelini oluşturur ve sera gazı emisyonlarını uygun maliyetli bir şekilde azaltmanın temel taşıdır. . 31 ülkede (28 AB ülkesinin tamamı artı İzlanda, Lihtenştayn ve Norveç) mevcuttur ve bu ülkeler arasında faaliyet gösteren 11.000’den fazla ağır enerji kullanan tesis (elektrik santralleri ve endüstriyel tesisler) ve havayollarından kaynaklanan emisyonları sınırlandırmaktadır. Ayrıca, AB’nin sera gazı emisyonlarının ~%45’ini de kapsamaktadır. Beklentiler, sistemin kapsadığı sektörlerden kaynaklanan emisyonların 2020 ve 2030’da 2005 emisyon seviyelerine göre sırasıyla %21 ve %43 daha düşük olacağı yönünde.
İklim ve Enerji Çözümleri Merkezi’ne göre, Amerika Birleşik Devletleri’nin GSYİH’sının üçte biri sera gazı emisyonlarını azaltmada başarılı olan 10 eyaletten geliyor. Bu eyaletler Kaliforniya ve Connecticut’tan Vermont’a kadar olan dokuz Kuzeydoğu eyaletidir. Birlikte, ABD’deki ilk zorunlu üst sınır ve ticaret programı olan Bölgesel Sera Gazı Girişimi’ni oluşturuyorlar. Amacı açık: Enerji sektöründen kaynaklanan karbondioksit emisyonlarını sınırlamak. Jersey ve Virginia’nın da programa katılması beklenirken Washington, Temiz Hava Kuralı programının mahkemelerde onaylanmasını bekliyor. Sera gazını 2050’de 1,8 MtCI2’ye ulaşana kadar yıllık %2,5 oranında azaltmayı hedefleyen bu ikinci program, 2018’de zaten onaylandı.
Ancak Ekoloji Bakanlığı, doğrudan sera gazı yayan doğal gaz ve petrol ürünleri tedarikçilerini ETS kapsamına alma yetkisine sahip değildi. Bu nedenle bugün program askıya alındı ve yasal mahkeme kararı bekleniyor.
Emisyon Üst Sınırı ve Ticareti Karbon Kredi Sistemine Yönelik Eleştiriler
Aktörlere bağlı olarak karbon kredilerinin kattığı değere ilişkin görüşler değişkenlik göstermektedir. Bazı çevre aktivistleri emisyon üst sınırı ve ticarete dayalı planların enerji santrallerinin ömrünü uzatmanın bir yolu olduğunu savunuyor. Acilen hareket etmek yerine, bu tesislerin faaliyet göstereceğini ve artık ekonomik olarak mümkün olmayana kadar önlem almayı mümkün olduğu kadar erteleyeceğini varsayıyorlar.
Öte yandan ekonomistler, karbon kredilerini ve emisyon üst sınırı ve ticareti programlarını sera gazının azaltılmasına yönelik uygun maliyetli bir araç olarak görüyor. Ancak pek çok kişi sorunun, karbon piyasalarını oluşturmaktan sorumlu olan ve işletmelerin geçişi daha ciddiye almasını sağlayacak şekilde endüstrilere maliyet yüklemeyen hükümetlerde yattığını öne sürüyor. Başka bir deyişle, bu, karbon tavanlarının genel olarak zayıf olduğu anlamına geliyor; bu da karbon fiyatını düşük tutuyor ve örneğin temiz, yenilenebilir enerjilere yatırım yapmanın mali açıdan daha cazip olacağı bir piyasa tepkisi yaratmıyor. WEF’e göre 2017’de çoğu yerde karbonun fiyatı ton başına 10 doların altındaydı.
Karbon dengeleme projelerinin emisyonları absorbe etme veya önleme sözlerini yerine getirdiğini gerçekten garanti etme zorluğuna dayanan başka eleştiriler de var. Bunlar, Afrika veya Asya’daki gelişmekte olan ülkelerde çok uzakta gerçekleşiyor ve bunların getirdiği dengelemeler her zaman çok net olmuyor ve fazla iyimser tahminlere dayanabiliyor. Sertifikalardan sorumlu üçüncü taraf kuruluşların şeffaflığı ve bunları yakından takip etmesi gerekmektedir. Ayrıca, karbon izinlerinin ücretsiz tahsisi de itirazlara yol açıyor ve bu da piyasada arz fazlası oluşmasına yol açabiliyor; iklim hedefleri doğrultusunda daha sıkı emisyon üst sınır değerlerinin çözülmesine ve mevcut tüm izinlerin açık artırmaya çıkarılmasına yardımcı olabilecek bir konu.
Ancak büyük harfleri tanımlamak kolay bir iş değildir. Eğer hükümetler çok yüksek emisyon üst limitleri koyarsa, daha yüksek emisyonlara yol açabilir; çok düşük bir emisyon üst sınırı ise endüstriler üzerinde büyük bir yük oluşturabilir ve tüketicilerin de muhtemelen ödeyeceği bir bedel olacaktır. Ancak fiyatların artması gerekiyor. Karbon Fiyatlandırma Liderlik Koalisyonu ayrıca raporlarında, eğer Paris sıcaklık hedefine ulaşılacaksa, karbon fiyatlarının 2020 yılına kadar 40-80 ABD Doları/tCO2 ve 2030 yılına kadar 50-100 ABD Doları/tCO2 civarında olması gerektiğini belirtiyor.
Karbon Fiyatlandırmasının Faydaları
İyi tasarlanmış bir karbon fiyatı, emisyonları etkili ve uygun maliyetli bir şekilde azaltmaya yönelik stratejinin vazgeçilmez bir parçasıdır. Karbon fiyatları, düşük maliyetli azaltım seçeneklerini teşvik eder ve karbon fiyatının geçerli olduğu kaynaklar ve sektörler genelinde marjinal azaltım maliyetlerini3 eşitleyebilir. Bunu, piyasaların emisyonları azaltmak için mevcut tüm araçları kullanması için teşvikler yaratarak yapıyorlar: takip edilen faaliyet türü, belirli bir endüstrinin veya bir bütün olarak ekonominin yapısı ve enerji yoğunluğu ve seçilen yakıt türü.
Karbon Fiyatlandırma Liderlik Koalisyonu’ndan yapılan yukarıdaki alıntı, karbon fiyatlandırmasının iklim değişikliğiyle mücadelede ve sera gazı emisyonlarını dengelemede oynayabileceği önemi gösteriyor. Bu emisyonların fiyatlandırılması, üreticileri enerji sektörünün ve diğer üretilen ürünlerin karbon yoğunluğunu azaltmaya teşvik etmektedir. Bu azalmalar aynı zamanda kârı artırma (örneğin yeni pazarlara girme), paradan tasarruf etme (örneğin verimliliği artırma) ve yenilikçiliği teşvik etme fırsatlarını da beraberinde getiriyor.
