Paylaşım ekonomisi nedir? Paylaşım ekonomisinin tanımı. Paylaşım ekonomisine ilişkin bazı örnekleri ve rakamları öğrenin.
Paylaşım Ekonomisi Tanımı
Paylaşım ekonomisi aynı zamanda işbirlikçi ekonomi olarak da bilinir. Hizmetlerin, kaynakların, malların, zamanın, bilgi ve becerilerin bir araya getirilmesi ve paylaşılması esasına dayanır. Şu anda güçlü bir genişleme yaşayan paylaşım ekonomisi, dikey ve hiyerarşik olanlardan ziyade yatay organizasyonlara ve yapılara ayrıcalık tanıyor. Giderlerin azaltılması, aracıların sınırlandırılması veya ortadan kaldırılması gibi ekonomik temel taşları vardır. Yine de sosyal ve ekolojik değerlere güçlü bir şekilde dayanıyor ve aynı zamanda kullanmanın sahip olmaktan veya sahip olmaktan daha önemli olduğu inancına da dayanıyor.
EY’nin bir raporuna göre paylaşım ekonomisi faaliyetleri 4 geniş kategoriye ayrılabilir: malların yeniden dolaşımı, dayanıklı varlıkların artan kullanımı, hizmet alışverişi ve üretken varlıkların paylaşımı.
Üstelik paylaşım ekonomisinin hızlı gelişimi internet ve teknolojinin gelişimiyle de doğrudan bağlantılı. Birlikte, özel platformlar ve uygulamalar aracılığıyla ağların ve toplulukların oluşturulmasına olanak sağladılar.
Paylaşım Ekonomisi: Örnekler
Mal ve Kaynakların Tedarik Edilmesi – Paylaşım Ekonomisine Bir Örnek
BlaBlaCar’ın sembolik bir lider olduğu araç paylaşımı, paylaşım ekonomisinin önemli bir örneğidir. Kaynağın paylaşımını, ekolojisini ve sosyal bağlantılarını birleştirir. Geleneksel örnekler arasında çamaşır makinelerinin, park alanlarının veya oda alanlarının (Airbnb) paylaşılması yer alır. Bugün yeni normal bisikletleri, (elektrikli) scooterları ve hatta arabaları (arabayla) paylaşmaktır
Hizmet ve Beceri Değişimi – Paylaşım Ekonomisine Bir Örnek
Paylaşım ekonomisine yönelik bu yaklaşım, hizmet veya beceri alışverişiyle ilgilidir. Örneğin, birisi birisinin bilgisayarını tamir edebilir, ancak bu hizmet için nakit ödeme yapmak yerine, ödeme diyelim ki bazı ücretsiz yoga dersleri karşılığında yapılacaktır. Birisinin, sörf dersi karşılığında resim yapma becerisi kazandıracak veya Almanca dersleri alacak bahçıvanlık tavsiyesine ihtiyacı vardı… Olasılıklar sonsuzdur.
Ortak çalışma alanları beceri paylaşımının başarılı bir örneğidir. Çeşitli serbest çalışanların, orta-küçük şirketlerin veya sivil toplum kuruluşlarının aynı oda altında çalışmasıyla beceri alışverişi kolaylaşır. Örneğin bir sürdürülebilirlik danışmanlık firması, bir e-ticaret girişimine, karşılığında onlardan ortak olarak bahseden ve SEO’larını artıran tavsiyelerde bulunabilir. Bir inşaat projesinde çalışan serbest çalışan bir inşaat mühendisi, bir döngüsel ekonomi uzmanından gübrelenebilir malzemeler konusunda tavsiye isteyebilir ve bunun karşılığında kodlama becerileri konusunda yardım isteyebilir. Yine, teknik bilgi alışverişinin olanakları sonsuzdur.
Kitlesel Fonlama – Paylaşım Ekonomisine Bir Örnek
Paylaşım ekonomisinin bu örneği, özel internet platformları aracılığıyla, bireylerin finansal katkı yaparak, bir ürünü ön satın alarak veya sermaye yatırımı yaparak başka birinin projesinin gerçekleştirilmesine destek olmalarına olanak tanır.
Paylaşım Ekonomisi: Bazı İçgörüler
- Paylaşım ekonomisi ve geleneksel kiralama sektörünün 2025 yılında öngörülen gelir fırsatı 670 milyon ABD dolarıdır
- Paylaşım ekonomisi sektörü 2013 yılında pazarın yüzde 5’ini oluştururken, 2025’te yüzde 50’ye ulaşması öngörülüyor
- PWC, araba ve oda paylaşımının, kitlesel fonlamanın, kişisel hizmetlerin ve video ve ses akışının 2025 yılına kadar 335 milyar ABD dolarına ulaşabileceğini tahmin ediyor.
- Tüketicilerin %78’i paylaşımlı ekonominin atıkların azaltılmasına olanak tanıdığının farkında
- 2016 yılında yapılan bir araştırmaya göre işbirlikçi tüketiciler; sürdürülebilirlik, aktiviteden keyif alma ve ekonomik (para ve zaman) faydalar gibi birçok faktör tarafından motive ediliyor
İşbirlikçi Tüketimin Tanımı
İşbirlikçi tüketim, paylaşım ekonomisini tüketicinin bakış açısından ele alır. Kullanmanın sahip olmaktan daha önemli olduğu bir tüketme biçimini ifade eder. Bu, işbirlikçi tüketimin israf ve aşırı üretimle mücadele gibi çevresel ve sosyal kaygılarla giderleri azalttığı argümanına mı dayanıyor?
(Görüntüler, Shutterstock’ta kitle kaynak kullanımına, Shutterstock’ta ekonomi paylaşımına ve Shutterstock’ta araç paylaşımına atfedilmektedir)
