bu Kırgızistan’da asgari ücret bir aylık sabit miktarda para birimi. Çalışanların yerine getirmesi gereken çeşitli koşullar vardır. Örneğin, bir işçi toplu sözleşme ile maaşından mahrum edilemez ve bireysel sözleşmelerle daha düşük maaş alması mümkün değildir. Bunlar, her çalışanın alması gereken önemli avantajlardan bazılarıdır. Asgari ücret hakkında daha fazla bilgi edinmek için aşağıdaki makaleleri okuyun.
çalışan hakları
Kırgızistan’da asgari ücret üzerinden çalışan hakları kanunlar ve diğer düzenleyici yasal düzenlemelerle düzenlenir. Hükümete ek olarak, bu mevzuat ülkede istihdam edilen yabancı uyruklular ve vatansız kişiler için de geçerlidir. Bireysel iş uyuşmazlıkları, bir işverenin iş uyuşmazlıkları komitesi veya Kırgız Cumhuriyeti mahkemesi aracılığıyla çözülebilir. İş ihtilafları komitesinin bir uzlaşmaya varamaması durumunda, İş Teftiş Kurumuna veya Kırgız Cumhuriyeti Mahkemesine havale edilebilir.
İş sözleşmesi bağlayıcıdır ve işveren ve işçi tarafından yazılı olarak değiştirilebilir. Belirsiz sözleşmelere izin verilir, ancak 5 yıl veya daha uzun süreli sabit süreli sözleşmeler kanunla öngörülebilir. Haftalık çalışma saatlerinin sayısı 40 saatten fazla değildir ve çalışanlar, devamsızlıkları halinde iş veya makine tamiri için geri çağrılabilir. Kırgızistan’da çalışanların ayrılmadan haftada 40 saatten fazla çalışmasına izin verilmiyor.
Belirsiz süreli iş sözleşmelerinde işveren istediği zaman sözleşmeyi feshedebilir ancak bu işvereni yazılı iş sözleşmesi imzalamaktan kurtarmaz. İhbar ve kıdem tazminatının süresi iş sözleşmesinin niteliğine göre değişmekle birlikte, işverenin zorunlu sosyal güvenlik sandığına %2, emeklilik sandığına yüzde 15 oranında sosyal katkı payı yatırması gerekmektedir. Çalışanlar ayrıca Kırgızistan’da ücretli hastalık izni ve ücretsiz birinci basamak tıbbi bakımdan yararlanabilirler.
Kırgızistan’da asgari ücret aylık 970 Kırgız som’dur. Asgari ücret en son 1 Ocak 2015 tarihinde değiştirilmiştir. Kırgızistan Hükümeti, asgari ücret yasasında değişiklik yapma önerisini değerlendiriyor. Amaç, asgari ücret kanununu Anayasa’nın herkesin bir geçim düzeyi hakkına sahip olduğunu belirten 42. maddesine uygun hale getirmektir.
doğum izni
Kırgızistan’da asgari ücret ve doğum izni süresi 14 haftadır. Bununla birlikte, hamilelikle ilgili komplikasyonlar varsa, izin süresi üç hafta daha uzatılabilir. Ortalama aylık ücret, doğum izni ödeneğinin belirlenmesinde esas alınır. Bu yardımların finansmanından sosyal güvenlik ve işveren sorumludur. Bu nedenle hamile olan kadınların maddi durumları hakkında endişelenmemeleri gerekir.
Doğum izni sırasında anne, maaşının en az yüzde 60’ı kadar yardım alır. Üstelik anne ilk 30 gün maaşının yarısını, kalan izin süresi için de yarısını alıyor. Ayrıca ilk 30 gün için %15 oranında ek tazminat talep edebilir. Yardımlar hem işverenler hem de devlet tarafından ödenir ve hem annenin hem de çocuğun iyi bakılmasını sağlamayı amaçlar.
Kırgızistan’da asgari ücret 970 KGS’dir. Ülkenin Sosyal Sigorta Fonu çalışanlara hastalık parası ve doğum izni sağlamaktadır. Fon, bordro vergilerinin yüzde 14’ü ile finanse ediliyor. Devlet bu vergileri doğrudan toplamaz. İşverenler ayrıca diğer ödeme şekillerini de tercih edebilir, ancak bunlar Kırgızistan’da popüler değildir. Ayrıca, hükümet ücretli hastalık izniyle ilgili herhangi bir kural koymaz, ancak çoğu işveren hastalık veya analık durumunda dinlenme imkanı sunar.
Kırgızistan’daki asgari ücret ve doğum izni yardımı söz konusu olduğunda, işveren anneye normal maaşına eşit bir doğum yardımı ödemekle yükümlüdür. Bu, doğum izni süresince ortalama günlük ücrete eşittir. İşveren tarafından işçiye analık izninde ödenen miktar, başka bir işverene çalıştığında da geri alınır. Bununla birlikte, doğum izni sırasındaki ücretlerin tazmininin finansman sorumluluğu, işveren ve sosyal sigorta programı arasında paylaşılır. Sosyal sigorta programı yüzde yetmişi kapsarken, kalan yüzde yirmi beşi işveren üstlenir.
Ekonomik olarak aktif olmayan nüfusun yaklaşık %70’ini oluşturan kadınlarla, işgücündeki cinsiyet farkı özellikle keskindir. İşsizlerin sayısındaki bu eşitsizlik, kadınların orantısız bir şekilde daha düşük ücretli pozisyonlarda istihdam edildiği kırsal alanlarda özellikle şiddetlidir. Ayrıca, çok sayıda kadının ülke dışında iş aramak için işlerini bırakmasıyla iç göçün artmasına neden oldu.
Kırgızistan’ın yoksullarının refahını artırmak amacıyla, Çalışma Bakanlığı kamuoyunun tartışması için bir yasa tasarısı sundu. Amaç, asgari ücret mevzuatını, herkesin bir geçim düzeyi hakkına sahip olduğunu belirten ülkenin Temel Yasası ile uyumlu hale getirmektir. Önerilen yasanın yoksul insanlar üzerinde acil ve faydalı etkilerinin olması bekleniyor. Ancak, yeni mevzuatın yerel ekonomi üzerindeki uzun vadeli etkisi konusunda bazı endişeler var.
Aşırı yoksulluk Özel Raportörü 2022’de Kırgızistan’ı ziyaret edecek ve bulgularını sunacak. Hükümet, sosyal güvenliği iyileştirmeli ve birincil gelir kaynağı olarak işçi dövizlerine güvenmekten uzaklaşmalıdır. Hükümet okulları iyileştirmeli ve sosyal koruma sistemini güçlendirmelidir. Kırgızistan vatandaşlarının yararlanabileceği çok sayıda avantaj var. Bu konuda BM, Kırgızistan vatandaşlarına yardım sağlayacak.
Kırgız hükümeti tüm vatandaşlara birinci basamak sağlık hizmeti sunarken, işverenlerin sağlaması beklenen bazı ek faydalar da var. Bu faydalar arasında ücretsiz birinci basamak sağlık hizmeti ve tamamlayıcı sağlık sigortası bulunmaktadır. İşverenler ayrıca çalışanlarına ücretli hastalık izni ve doğum izni sağlamak zorundadır. Devlet ayrıca kadın çalışanlara ücretsiz doğum izni sunuyor. Ayrıca, çocuk üç yaşına geldiğinde altı haftalık ek ücretsiz izin almak da mümkündür.
Maaş zammı
Kırgızistan çalışanlarının maaşları genellikle her 28 ayda bir %5 oranında artmaktadır. Ancak bu oran bireysel performansa, katkıya ve diğer faktörlere bağlıdır. Çoğu durumda, yıllık artış, bir yıllık tazminat artışını ifade eder. Zamların kesin tarihi nadiren verilirken, zam genellikle asgari ücretin üzerinde oluyor. Sonuç olarak, maaşınızın artacağını veya aynı kalacağını tahmin etmek mümkün değildir.
Kırgızistan’da yoksulluk oranı yüksektir. Ülkede, nüfusun dörtte birinden fazlası ulusal yoksulluk sınırının altında yaşıyor. Bu durumun Rusya’nın Ukrayna’yı işgaliyle daha da kötüleşmesi muhtemeldir. Ülke ekonomisi, Rus göçmenlerin ithalatına ve havalelerine dayanıyor. Ancak havalelerdeki düşüş Kırgızistan vatandaşlarının hayatını daha da tehdit edecektir.
Kadınlar, ülke nüfusunun %70’ini oluşturan Kırgızistan’da ekonomik olarak en aktif olmayan nüfustur. Erkekler en düşük işsizlik oranına sahipken, kadınlar orantısız bir şekilde düşük ücret alıyor – özellikle düşük ücretli pozisyonlarda. En dikkate değer cinsiyet eşitliği farkı, kadınların çocuk sahibi olmak için işten ayrıldığı 20-29 yaşları arasında ortaya çıkıyor. Kadın çalışanların da 50 yaşın üzerinde olması durumunda işsiz kalma olasılığı daha yüksektir.
Bir ülke olarak Kırgızistan cinsiyet eşitliğini teşvik etmede bazı ilerlemeler kaydetmiştir, ancak kadınların ekonomik fırsatlara erişimini ve ulusal kalkınmaya katılımını iyileştirmek için daha fazla çalışma yapılması gerekmektedir. Yasal, politik ve kurumsal çerçeve erkeklerden çok kadınlara ve kız çocuklarına odaklanmalıdır. Kadınlar, kalıcı toplumsal cinsiyet klişeleri, yoksulluk ve aşırılık yanlısı dini görüşler nedeniyle sistematik olarak dezavantajlı durumda.
Kısa süreli işler için müteahhit kullanmak
Kırgızistan’da kısa dönemli işler için müteahhit kiralamanın birçok avantajı vardır, ancak aynı zamanda zorlayıcı da olabilir. Sözleşmeye dayalı anlaşmalar, asgari ücret, çalışma saatleri ve yan haklar, ödeme ve fesihte kullanılan para birimi ve iletişim için gerekli dil ile ilgili ayrıntıları içermelidir. Çalışma izinleri ve vizeler de gereklidir. Yabancı işçiler için Kırgızistan, kotaya dayalı yıllık bir sistem izlemektedir.
Ülkede kaliteli işgücü eksikliği, bilişim şirketlerinin yüksek kaliteli çalışanları çekmesini zorlaştırdı. Kırgızistan’da yüksek oranda kayıt dışılık ve işçiler için sosyal koruma eksikliği var. 2019’da kayıtlı ekonomi yoluyla GSYİH’nın yalnızca %4’ü üretilirken, yeni işlerin yaklaşık %90’ı kayıt dışı sektörde yaratıldı. Bu arada, on binlerce işçi göçmeni uzun süreli işsizlikle karşı karşıya.
Ülkenin yüzde doksanı yüksek dağlardan oluşan Kırgızistan’da seyahat etmek zordur. Toplu taşıma yavaştır ve dolmuşlar ve marshrutkalar genellikle ancak koltuklarını doldurduktan sonra ayrılırlar. Ülkeyi dolaşmak için otostop yaygındır, çünkü neredeyse her bölge taksi şoförüdür. Ancak, asgari ücretle kısa süreli işler için müteahhit kiralamadan önce ülkenin seyahat politikalarını araştırmak iyi bir fikirdir.
