artış Honduras’ta asgari ücret hükümet ve özel girişim toplantılarını içeren bir sürecin sonucudur. İki grup çeşitli önerileri tartışır ve nihayetinde önümüzdeki iki yıl için yılda %5,32 ile %8,00 arasında değişen bir maaş artışı üzerinde anlaşmaya varır. Artış geriye dönük olacak ve 1 Ocak’tan itibaren başlayacak ancak Nisan, Mayıs veya Haziran aylarındaki ödemeler için ertelenebilir.
Asgari ücrete uymama oranları
Honduras’taki asgari ücret uyumsuzluk oranları, çoğu yüksek gelirli ülkeninkinden çok daha yüksektir. Bunun nedenleri karmaşık, ancak öğrenilen bazı dersler var. Bu çalışma, Honduras’ta asgari ücretlerin tam olarak uygulanmamasının nedenlerine odaklanmaktadır. Yüksek uyumsuzluk oranına ek olarak, düşük uyum seviyeleri önemli politika farklılıklarına yol açabilir.
Çoğu gelişmekte olan ülke bir tür asgari ücret politikası uygulamıştır. Ancak işe yarayıp yaramadığını belirlemek, bu politikaların sonuçlarının ayrıntılı olarak anlaşılmasını gerektirir. Honduras için 2005’ten 2012’ye kadar 13 hanehalkı anketi kullandık ve asgari ücret kategorisi sayısındaki yüzde 60’lık artışın ve değişikliklerin etkilerini tahmin ettik. Sonuçlar, daha yüksek asgari ücretlerin, kapsam dışı istihdamı artırırken, örtülü istihdamı azalttığını göstermektedir.
Uyumsuzluk oranları oldukça değişkendir. 2011 ve 2012’de APS, yanıtlayanlardan çalışarak ve eğitim alarak kaç saat geçirdiklerini bildirmelerini istedi. Bu saatler mutlaka tutarlı değildir ve sonuçta ortaya çıkan saatlik ücret, çalışılan fiili saat sayısından önemli ölçüde düşüktür. Bununla birlikte, uyumsuzluk oranları, yüksek ve düşük gelirli ülkeler arasında önemli ölçüde değişmektedir. Uyumsuzluk oranları, yapılan işin türüne bağlı olarak yüksek gelirli ülkelerden düşük gelirli ülkelere kadar değişebilir.
Honduras’ın asgari ücretine uymama oranı 2009’dan beri nispeten istikrarlıydı, ancak o zamandan beri istikrarlı bir şekilde arttı. Gençler arasında uyumsuzluk oranı 2009 yılına kadar %3,5 – %4 iken, 2010 ile 2015 arasında istikrarlı bir şekilde %8,5’e yükseldi. NMWAR’a dahil olmayan çıraklar ve işçiler diğer kategorilere göre daha yüksek uyumsuzluk oranlarına sahiptir.
Asgari ücret artışının iş kayıplarına etkisi
Asgari ücretteki artışın Honduras’taki iş kayıplarını nasıl etkileyeceği sorusunun net bir yanıtı yok. Mevcut tartışma, bu krizin yoksulluk, şiddet ve insana yakışır iş fırsatlarının olmaması gibi nedenlerine yönelik somut bir yanıttan yoksundur. Honduras krizini çözmek için ABD hükümeti göç, ticaret ve dış politikalarını bu temel sorunları ele alacak şekilde yeniden yönlendirmeli.
Asgari ücret artışından ücretli/maaşlı çalışanlar yararlanacak. Ücretli/maaşlı işçiler toplam nüfusun yarısından azını oluştururken, bu işçilerin üçte ikisi asgari ücret kanununun üzerinde ücret almaktadır. Üstelik asgari ücret sadece büyük, orta ölçekli firmalarda uygulanıyor; serbest meslek sahipleri kanundan muaftır. Honduras’ta iş kayıpları üzerindeki etki, bu işçilerin çalıştığı mesleklere bağlı olacaktır.
IMF, Honduras ile 2001 Madde IV istişaresini tamamladı ve IMF Ülke Raporu 06/35’i yayınladı. 2000’li yıllarda, Honduras’ın ekonomik büyümesi yavaştı ve küresel ekonomik kriz Honduras’ın işgücü piyasalarının çoğunu olumsuz etkiledi. 2012 yılına gelindiğinde, Hondura’nın işgücü piyasası kriz öncesi seviyelerine geri dönmedi. Bu bölümün yazarları ayrıca Honduras’ta asgari ücretlerin dağılımsal etkilerini de analiz ediyor.
Honduras ekonomisi toparlanmakta yavaş olsa da, ülkenin yavaş yavaş toparlandığına dair işaretler var. Honduras sosyal güvenlik kayıtları, ücretli/maaşlı çalışan sayısının 2008’den bu yana biraz azaldığını gösteriyor.
Asgari ücret artışının hanehalkı kişi başına düşen gelire etkisi
Ülkenin 2001’deki performansına ilişkin son IMF raporu, asgari ücretteki artışın yoksulluk ve eşitsizlikte iyileşmelere yol açtığı sonucuna varıyor. Bununla birlikte, ülke, nüfusunun yarısından fazlasının aşırı yoksulluk içinde yaşadığı Batı Yarımküre’deki en fakir ülkelerden biri olmaya devam ediyor. Ülkedeki yoksulluk son on yılda azalmış olsa da, yoksulluk ve eşitsizlik 2014’ten bu yana arttı ve kırsal alanlarda kentsel alanlardan daha keskin artışlar yaşandı. Aslında, Honduras’taki kırsal eşitsizlik, 2014’teki 0,431 Gini endeksinden 2019’da 0,486 Gini endeksine, bölgedeki dördüncü en yüksek endekse yükseldi.
Büyük Durgunluk sırasında, Honduras’ın işsizlik oranı çarpıcı biçimde arttı ve 2005’te yüzde 2,3’ten 2012’de yüzde 4,4’e yükseldi. İşgücündeki insan sayısı 2001 ile 2011 arasında çok az değişti, bu da daha az iş olduğunu gösteriyor. Asgari ücretteki artış, uluslararası krizle birleştiğinde işsizlik oranlarını artırdı. Sonuç olarak, asgari ücretteki artış işsizlik oranını büyük ölçüde artırdı.
Buna rağmen asgari ücretteki artışa rağmen Honduras’ın işgücünün bileşimi değişti. Honduras’ta ücretli/maaşlı çalışanların işgücü içindeki payı düşerken, ücretli/maaşlı hanelerin üçte ikisi asgari yasanın üzerinde ücret aldı. Ancak artan ücrete rağmen, serbest meslek sahipleri ve küçük ölçekli firmalar dışında ülkede asgari ücret gevşekliğini koruyor. 2010 yılına gelindiğinde, GSYİH toparlanmaya başladı, ancak işgücü kazançları önemli ölçüde azaldı. Önümüzdeki on yılda, bu ücretler enflasyona ayak uyduramadı.
Bu araştırma, çeşitli kaynaklardan elde edilen veriler kullanılarak yapılmıştır. Asgari ücretlerle ilgili bilgiler, Honduras Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı personeli ile yapılan görüşmelerin yanı sıra Secretaria de Trabajo y Seguridad Social (2003) tarafından hazırlanan bir rapordan toplanmıştır. Bazı kaynaklar bu kaynaklardan alıntı yapıyor, ancak bunların doğruluğunu doğrulamadık. Ayrıca Honduras Ulusal Mesleki Eğitim Enstitüsü’nden yaklaşık 25.000 mezun kullandık ve mezunların %21’inin sektörde istihdam edildiğini ortaya çıkardık.
2008 uluslararası krizinden sonra ekonomik toparlanma
2008’deki küresel ekonomik krizin ardından Honduras ekonomisi yavaş bir toparlanma dönemine girdi. Ülke, durgunluk sırasında doğrudan yabancı yatırım ve ihracatını kaybetti ve kişi başına düşen GSYİH yaklaşık yüzde 4,4 azaldı. Honduras ekonomisi 2012 yılına kadar tam olarak toparlanamadı ve yoksulluk oranı önemli ölçüde arttı. Yavaş toparlanmaya rağmen Honduras ekonomisi, düşük borç servisi maliyeti ve genişletici maliye politikası ile durgunluğa yanıt verebildi.
Uluslararası mali krizden önce zaten yüksek olan işsizlik, 2011’de azaldı, ancak 2020’de tekrar kriz öncesi orana yaklaşık yüzde 4,4’e ulaştı. Darbe sonrası işsizlik oranı yüksek seviyesini korurken, istihdam edilen kişi sayısı artmadı . Asgari ücret orta ve büyük şirketlerde uygulandı, ancak serbest meslek sahipleri için uygulanmadı. 2008 yılındaki uluslararası ekonomik krizin ardından GSYİH toparlanırken, işsizlik bir süre yüksek seviyesini korudu. Sonraki yıllarda GSYİH yavaş yavaş toparlanırken, emek kazançları 2011 yılına kadar toparlanmadı. Asgari ücretteki artış, küresel ekonomik krizle birleşince işsizlik oranını daha da yükseltti.
Amerika Birleşik Devletleri, uluslararası mali krizin ardından Honduras’a büyük miktarda kredi ve yatırım çekti. Dünya Bankası, AB ve ABD kredi ve transferler için 470 milyon dolar geri çekti. Uluslararası mali yardım eksikliğine ek olarak, Venezuela Honduras’a yakıt sağlamayı bıraktı. Ayrıca, Amerika Birleşik Devletleri 2009’da 32,7 milyon dolarlık dış yardımı geri çekti.
Asgari ücret artışının çocuk işçiliğine etkisi
Asgari ücretteki artış, yoksulluğun azaltılması için güçlü bir araçtır, ancak tüm işçilere aynı şekilde yardımcı olmaz. Gelişmekte olan bazı ülkelerde asgari ücret yalnızca en şanslı işçilerin yaşam koşullarını iyileştirmektedir. Yoksulluk içinde yaşayanlar için asgari ücretteki bir artış pek bir rahatlama getirmeyebilir ve hatta en yoksulların yoksulluğunu derinleştirebilir. Bununla birlikte, asgari ücretteki artış, mutlaka yoksulluk düzeylerinin düşeceği anlamına gelmediği gibi, çocuk işçiliğini de mutlaka azaltmaz.
Honduras’ın ilk kadın başkanı Xiomara Castro’nun yakın zamanda göreve başlaması ülkenin geleceği için umut verdi. Eşitsizlikleri sona erdirmek ve göçle mücadele etmek için bir platformda seçildi. Başkanlığı, Amerika Birleşik Devletleri’ne göç sorununun ele alınmasında çok önemli bir rol oynayacak. Saatlik asgari ücretin 7,60 dolar olması birçok işçi için gerçekçi olmayan bir beklenti olabilir, ancak Honduras’ta bu, yoksulluğa ve şiddete eğilimli bir ülke için ulaşılamaz bir hedef.
Çocuk işçiliğinin yanı sıra Honduras’ın kötü ekonomik durumu da çocukların yaşam standartlarını etkiliyor. Kırsal kesimde yaşayan çocukların ekonomik krizden etkilenme olasılığı daha düşükken, yoksulluktan en çok kentlerde yaşayan çocuklar etkileniyor. Çocuklar, kentsel alanların kenar mahallelerindeki en yoksul mahalleler olan marjinal kenar mahallelerde yaşıyor. Çocuklar geçimlerini sağlamak için çalışmaya zorlanıyor ve ailelerin yaklaşık yüzde 50’si yoksulluk içinde yaşıyor ve devlet yardımı almıyor.
Honduras’ta asgari ücret, çocuk işçiliğine son vermenin ilk adımı. Honduras hükümeti bunu artırmayı amaç edindi ve asgari ücret bunu mümkün kılacak. Ayrıca Honduras’ta asgari ücrette yapılacak bir artış, ülkedeki en yoksul ailelerin yoksulluğunu azaltacaktır. Ancak bu artışa rağmen çocuk işçiliği hala yaygın ve hükümet buna müsamaha göstermemeli.
